Żyjemy w czasach, kiedy ludzie posiadają bardzo silne poczucie indywidualizmu. Wiele osób z różnych przyczyn nie może lub nie chce żyć razem. Bądź co bądź, rozwód jest czasem konieczny. Przede wszystkim, w momencie gdy w małżeństwie pojawia się przemoc, alkoholizm, uzależnienie od narkotyków czy hazardu, które uniemożliwiają wspólne życie. Podjęcie decyzji o rozwodzie zawsze jest bardzo trudne, zaś konsekwencje rozwodu są poważne i nieodwracalne, zwłaszcza gdy dotyczą wspólnych małoletnich dzieci. Dobry radca prawny pomaga swoim klientom przejść przez to trudne postępowanie, ewentualnie poprowadzić negocjację przedsądową, bez dodatkowych stresów i niedogodności.
Czym tak naprawdę jest rozwód? W prostych słowach, jest to rozwiązanie przez Sąd Okręgowy małżeństwa na żądanie jednego lub obojga małżonków. Przyczyn rozwodu jest wiele. Mogą do nich należeć zarówno okoliczności, które zostały wymienione powyżej, ale również wyprowadzenie się jednego małżonka z domu, zdrada małżeńska bądź po prostu niezgodność charakterów.
O instytucji rozwodu stanowi art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który mówi, że jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Są to podstawowe okoliczności, które trzeba spełnić aby Sąd mógł wydać wyrok rozwodowy. Krótko mówiąc, istnieją dwa rodzaje przesłanek rozwodowych – pozytywne i negatywne. Do tych pierwszych należą zupełność i trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego, do negatywnych zaś: zagrożenie dobra wspólnych małoletnich dzieci, gdy rozwód jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładowi wspólnego pożycia. Istnieje zasada, że przesłanki negatywne są bezwzględnie obowiązujące, co oznacza, że jeśli wystąpi choć jedna z nich, Sąd nie może orzec rozwodu. Aby zaś rozwód został orzeczony przez Sąd, przesłanki pozytywne muszą zostać spełnione kumulatywnie, ale co to oznacza?
Zupełny rozkład pożycia oznacza, że nastąpił rozpad wszystkich więzi łączących małżonków, tj. więzi fizycznej (pożycie intymne), duchowej (przez to należy uznać uczucia, przede wszystkim miłość i przywiązanie) oraz ekonomicznej (gospodarczej), która oznacza prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Należy jednak wskazać, że nie zawsze muszą być zerwane wszystkie więzi, aby uznać, że nastąpił zupełny rozkład pożycia. Taką okoliczność ocenia się indywidualnie w zależności od sytuacji między mężem a żoną. Trwałość rozkładu pożycia między małżonkami jest stanem, który wskazuje, że nie ma już szans na ponowne ich zejście się. Zadaniem radcy prawnego jest doradzić w takich sprawach rozwodowych, tak aby uzyskać jak najbardziej korzystne dla Klienta orzeczenie.
W zależności od sytuacji i relacji rodzinnych, przy rozwodzie Sąd orzeka o winie jednego małżonka lub obu małżonków bądź może nie rozstrzygać o winie wcale (na zgodne żądanie małżonków). Pierwsza wersja jest dość skomplikowana procesowo i doświadczony radca prawny wie, w jaki sposób prawidłowo przeprowadzić proces, tak aby zabezpieczyć interes swojego Klienta. W drugim przypadku, jest dużo łatwiej, ponieważ jest to najprostsza i najszybsza forma postępowania rozwodowego. Należy również wskazać, że wina przy rozwodzie nie jest stopniowana! Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11.03.2010 r., o sygnaturze I ACa 46/10 należy uznać, że kodeksowi rodzinnemu i opiekuńczemu w kontekście rozkładu życia małżeńskiego nie jest znane pojęcie winy większej lub mniejszej, dla jej przypisania bowiem wystarczy każde zachowanie strony, które zasługuje na negatywną ocenę i które w jakimkolwiek stopniu przyczyniło się do rozkładu pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że sędzia rozpoznający sprawę będzie orzekał, iż małżonek wszczynając awantury i małżonek zdradzający są po równo winni rozkładu pożycia. Tak to wygląda w teorii, jednak praktyka pokazuje, że sędziowie stopniują winę, ponieważ może się zdarzyć, że to jeden małżonek w rażący sposób przyczynił się do rozpadu małżeństwa.
W wyroku rozwodowym muszą się również znaleźć orzeczenia takie jak: orzeczenie o winie, władza rodzicielska nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, kontakty rodziców z dzieckiem oraz wysokość alimentów, tj. kosztów utrzymania i wychowania wspólnych małoletnich dzieci, sposób korzystanie ze wspólnego mieszkania. W wyroku rozwodowym mogą ale nie muszą (elementy fakultatywne) znajdować się alimenty na małżonka, który jest niewinny rozkładowi pożycia, gdy nastąpiło znaczne pogorszenie jego sytuacji życiowej, alimenty dla małżonka, który nie został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia, podział majątku wspólnego oraz eksmisji jednego z małżonków. UWAGA!!! Co do zasady nie można eksmitować właściciela nieruchomości, ale na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest możliwa taka opcja. Stanowi o tym, art. 11 a w/w ustawy oraz nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego z 2020 r. W związku z tym, przesłanką do eksmitowania właściciela lub współwłaściciela jest stosowanie przez niego przemocy wobec domowników. Doświadczony radca prawny potrafi właściwie zredagować pozew o rozwód, tak wyrok jaki zapadnie w sprawie, był dla Klienta jak najbardziej korzystny.
Jeżeli chodzi zaś o nazwisko, to istnieje możliwość powrotu do swojego poprzedniego. Stanowi o tym art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, tj. w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Jest to praktyka coraz częściej spotykana po rozwodzie.
Radca Prawny Katarzyna Jasiuk
Jeżeli poszukujesz doradztwa, sporządzenia pisma lub reprezentacji w sprawie o rozwód, skontaktuj się ze mną. Jako radca prawny pomogę Ci przejść przez ten trudny czas.
Źródła:
- Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359).
- Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r.(Dz.U. z 2020 r. poz. 611).
- Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249).
- Ustawa Kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1575).
- K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2021, Legalis.
